Op 25 september 2012 hield de Tilburgse socioloog Gabriël van den Brink, die bij mijn weten geen familie van mij is, een rede voor de Raad van het Openbaar Bestuur met de titel ‘Om de ziel van Europa’ waarin hij uitlegde wat er volgens hem mis is met de Europese Unie: Het ‘Europese Project’ mist bezieling. De mensen houden niet van Europa zoals ze houden van hun vaderland. De EU zou zich daarom moeten richten op het creëren van een Europese verbeelding, een gedeelde kijk op wie wij zijn als Europeaan zoals we die ook hebben over ons Nederlanderschap.
Ik was op dat moment al enkele jaren bezig met mijn eigen Europese project. Europa als zodanig interesseert en intrigeert mij. Het verbaasde mij dat een instelling die een zo rijk en veelzijdig continent vertegenwoordigt, zo houterig en onbeholpen communiceert. Samen met mijn vrienden Harrie van Wees en Fred Kaandorp sleurden we aan het project dat ik de omfloerste naam ‘Mezzina’ had gegeven omdat ik uit het heersende politieke sentiment afleidde dat alles dat verwijst naar de EU – en dat doet het woord ‘Europa’ an sich al – publicitair ten dode is opgeschreven omdat ‘Europa’ samenvalt met ‘Brussel’: De EU die bij veel mensen een politieke irritatiefactor is.
Het inleidende hoofdstuk uit mijn businessplan voor Mezzina uit 2012, een gedrukt tijdschrift voor in de Fyra dat we pitchten bij de directie van de NS, heet ‘Om de ziel van Europa’. De analyse van Van den Brink sloot naadloos aan bij onze bedoeling: Het Europese project ontbeert bezieling. Het mist warmte. En dat terwijl de mooie ontroerende verhalen voor het oprapen liggen. Ik citeer uitbundig uit de rede van Van den Brink in dat inleidende hoofdstuk. Mijn idee was om tegenover het negativisme over Europa het positieve verhaal te stellen van Europa als het grootste culturele themapark ter wereld, een schatkamer zonder weerga, als vredesproject een oase van beschaving, een waardengemeenschap en de beste plek ter wereld om te leven. Maar vooral: ‘Europa, maar dan leuk!’
Omdat bijna alle seinen op groen stonden, leek Mezzina te gaan lukken maar er sprong te elfder ure een enkel sein op rood: Het Fyra-debacle deed ons plan op de meet sneven. Het leek nadien dood totdat Harrie mij in de zomer van 2018 voorstelde aan Gerrit Jan Hofsté die zo enthousiast reageerde op het idee dat we het met zijn drieën nieuw leven hebben ingeblazen.
Mezzina is een verbastering van Messina, de Siciliaanse stad waar de ministers van buitenlandse zaken van Nederland, België, Luxemburg, West-Duitsland, Frankrijk en Italië in 1955 de grondvesten legde voor wat nu de Europese Unie is. Het is een fantasienaam die ietwat vrouwelijk klinkt (vrouwen lezen het meest tijdschriften) en gemakkelijk in alle talen is te lezen en uit te spreken. Maar hij mist die frontale zeggingskracht die in één klap duidelijk maakt waar hij voor staat.
Fons Bruijs, een andere vriend, was inmiddels samen met Ernst van Splunter bij het project aangehaakt. Ze zijn respectievelijk een ervaren en gelauwerd reclameman en een zeer ervaren communicatieadviseur. Fons vond ‘Mezzina’ niet sterk: te vaag. Dus op een gegeven moment zaten we met zijn allen te brainstormen over een betere naam toen de kreet De Ziel van Europa over tafel ging. En dat werd eenstemmig The Soul of Europe: duidelijk, warm.
De intentie achter The Soul of Europe gaat een stap verder dan die achter Mezzina: Wil Europa als project niet ten onder gaan, dan moeten wij als burgers van de verschillende landen in het continent het gesprek met elkaar aan gaan over wat wij werkelijk met elkaar gemeen hebben en wat ons dat waard is.
Het is een multimediaal verhalenvertelproject waar aan iedereen zijn of haar steentje kan bijdragen. We willen mensen zeker niet het recht ontzeggen om trots te zijn op hun eigen land, maar vragen wel om eens na te gaan in hoeverre die trots zich uitstrekt tot de Europese cultuur en geschiedenis. We nodigen iedereen uit om met ons op zoek te gaan naar The Soul of Europe.
Erwin van den Brink, 19 september 2019