Ruslandkenner Hubert Smeets kijkt in ‘Raam op Rusland’ terug op wat de geopolitieke en internationale veiligheidsdeskundigen, en ook historici, vlak voor de invasie en daarna allemaal hebben beweerd over hoe de ontwikkelingen zich zouden voltrekken. Hun rationele analyses tonen een blinde vlek voor wat vaak een doorslaggevende rol speelt in zaken van oorlog en vrede: motivatie, wilskracht, beeldvorming en andere niet te kwantificeren factoren.
Zowel bij Poetins Rusland als bij Zelensky’s Oekraine. Factoren waarvan het effect op het verloop van de gebeurtenissen veel moeilijker is in te schatten dan aantallen manschappen, tanks, geldmiddelen en dergelijke. Dat maakt voorspellen zo’n heikele kwestie, vooral als het gaat om de toekomst. Ik blijf al die analyses en beschouwingen niettemin lezen, maar wel in het besef dat het om ‘intellectueel bederfelijke waar’ gaat.
Wat mij het meest is bij gebleven uit zijn beschouwing, is dat de oude bi-polaire wereld (de strijd tussen de supermachten Sovjet-Unie/Rusland en de Verenigde Staten met West-Europa, niet meer bestaat maar dat er nieuwe ‘blokken’ opkomen waarbij allerlei landen met soevereine aspiraties op zoek zijn naar aansluiting bij hen passende allianties. De analisten-realisten in de geopolitieke wetenschap zijn volgens Smeets te lang blijven hangen in het denken in grote mogendheden en hun invloedsferen in termen van militaire krachtverhoudingen.
De oorlog in ‘Oekraine’ toont ons dat het verzet ook draait om sociale, civiele mobilisatie, om intrinsieke motivatie en die op zijn beurt weer is gebaseerd op vertrouwen: het durven delegeren en improviseren.
Het stuk van Hubert Smeets in Raam op Rusland vind je achter de link hieronder: