(Foto: President Xi Jinping wijst China, zoals ook Mao werd uitgebeeld. Credit: SCMP – South China Morning Post)
Wie weet nog wat de Culturele Revolutie was? En De Grote Sprong Voorwaarts?
Het was het grootste politieke experiment uit de menselijke geschiedenis: de verbanning van zeventien miljoen Chinese stadsjongeren naar het armoedige platteland zo’n vijftig jaar geleden. De nieuwe socialistische mensen van toen zijn nu zestigers, zoals Wang Li en Wang Xuefen en Mu Wei. Ze jagen hun jeugdherinneringen na, en ook erkenning voor hun verleden.
Via De Volkskrant (aardige titel in dit verband!) stuitten wij op deze bijzonder mooie online productie. Over Mao (die overleed in 1976) zijn boekenkasten vol geschreven. Hij leeft in ideologische zin nog steeds voort. Nu China de weg naar een ‘vrije markteconomie’ lijkt ingeslagen – want niets is wat het lijkt in China – worstelt het land met zijn Maoistische verleden.
Het lukt China ondanks alle economische succes niet de maatschappelijke ingredienten te verwerven die in het Westen nu al eeuwen zorgen voor vooruitgang. De ingredienten van wat Karl Popper de Open Samenleving noemt: ideologische en politieke pluriformiteit, creativiteit die zich op de randen van wat de wet toestaat keert tegen de maatschappelijke concensus. Een bestuur met check & balances dat politiek en juridisch verantwoording aflegt, een rechtstaat, engagement tegen sociale onrecht, het vermogen van creatieve destructie waarbij periodieke crises ruimte scheppen voor innovatie.
Maar vooral ook de levenshouding van het humanisme, de leerstelling van de universele mensenrechten, de centrale plaats van het individu in het westen tegenover de ondergeschiktheid aan het collectief.
China is een duizelingwekkend land met een cultuur van duizenden jaren oud met filosofische en religieuze aspecten die diepe bewondering afdwingen. Maar het is geen Europa
klik hier om de China-special te lezen
En als je even snel bijgepraat wilt worden lees dan dit artikel uit Historisch Nieuwsblad