Slechts twee dagen was ik in Rome. Ik plakte er een derde dagje aan vast. Wilde de stad zien. De eeuwige stad. En het Vaticaan. Heel vroeg stond ik op, zeven uur ontbijt. Half acht taxi. Nog voor acht uur was ik in de Sint Pieter. Geen wachtrijen bij de veiligheidscontrole. Geen mens in de immense kathedraal. De Porta Santa* met zijn 16 afbeeldingen uit de Bijbel.
Eens in de 25 jaar gaat hij open. Ik vond het trapje naar de crypten. Het graf van Petrus de eerste paus en zijn opvolgers. De pausen die ik kende. Paulus VI en Johannes Paulus I. Johannes Paulus II, de Poolse paus, was oud, maar leefde nog. Even dacht ik: en als nou ineens de deuren dichtgaan. Want dat gebeurt als de paus sterft. Dan moet iedereen naar buiten tot een nieuwe is gekozen. Ik ging verder, helemaal tot boven in de koepel. Hoog boven de eeuwige stad. Het bleef rustig. Alle ruimte. In een winkeltje kocht ik een rozenkrans voor mijn moeder. En een miniatuur replica van de Porta Santa. En toen weer naar buiten. Dag Vaticaanstand, hallo Italië!
En toen het contrast. Ik nam een andere taxi. Vanaf de Via della Conciliazione. Naar het Forum en het Colosseum. Een Amerikaanse student gaf een rondleiding: ‘This tour is free and you’re welcome to join’. Hij vertelde over Caesar. Dat er nog steeds mensen bloemen bij zijn standbeeld op het forum legden. Over gladiatoren die ook al waren ze dood, toch nog even werden lek geprikt of met een hamer bewerkt. Hij stelde veel vragen. Een leergesprek. Ik besloot niet steeds antwoord te geven. Wijsneus, historicus, dat wilde ik die ochtend niet zijn. Tot het moment kwam dat hij vroeg hoe die toga’s toch zo wit bleven. Toen bleef het stil. Niemand wist het. ‘Urine’ zei ik, uiteindelijk. ‘Yes, Pee! That’s correct!’, klonk het verbaasd. En ik moest meteen aan Tilburg denken. De kruikezeikers. Net als in deze wolstad in Brabant verzamelden de Romeinen destijds hun urine en verkochten die. De ammoniak in hun pies maakte wol en toga’s prachtig wit.