Er hangt een ruk naar rechts in de lucht, in aanloop naar de verkiezingen voor het Europarlement die ze in Brussel met angst en beven zien aankomen.
Wie niet horen wil, moet maar voelen, zei mijn vader altijd voordat hij mij een draai om mijn oren gaf. Ik had nogal eens moeite met ‘luisteren’, gehoorzamen. Hij waarschuwde altijd minimaal driemaal. Hij sloeg overigens niet erg hard maar wel zo hard dat ik weer even helemaal bij de les was. Zijn les.
Ik moet hieraan denken bij het lezen van dit stuk uit Politico: ‘Deze keer is de dreiging van rechts menens’. (This time the far right threat is real).
“Elke vijf jaar, je kunt de klok er op gelijk zetten, raken mainstream politici in paniek door de opkomst van radicalen en populisten in de aanloop naar de Europese verkiezingen. Maar dan lijkt na de stembusuitslag het gevaar plotseling geweken als de traditionele centrumlinkse en centrumrechtse partijen die de Europese Unie hebben opgebouwd coalities smeden die de radicalere partijen op afstand houden.
Reken er deze keer maar niet op.”
Het lijkt er op dat rechtse fracties straks een meerderheid kunnen vormen en in elk geval samen zo groot zijn dat ook zonder inzet van een meerderheid de gematigde partijen veel van hun standpunten zullen gaan overnemen. Dat mechanisme werkte eerder ook in Nederland waar door politieke revoltes tegen de gematigde status quo van Fortuyn en daarna Wilders de maatschappelijke normen en politieke omgangsvormen al opschoven naar rechts.
Politico: ”Al decennialang laten kiezers in heel Europa de grote partijen in de steek.’’ Je zou ook het omgekeerde kunnen zeggen: de grote partijen hebbende grote middengroepen in de steek gelaten die worstelen met meerdere crises. Zoals die in de kosten van levensonderhoud, zoals de gevolgen van de bankencrisis in 2008, zoals de toevloed van miljoenen vluchtelingen die de oostelijke en zuidelijke grenzen overstaken en neerstreken, in de volkswijken, daar waar de autochtone bevolking toch al moeite heeft het hoofd boven water te houden. Door de drastisch stijgende energieprijs. Enzovoorts. En toch wist de zittende elite na elke tegenvallende verkiezingsuitslag de rechtse dreiging af te wenden.
Maar wie de zorgen om hun bestaanszekerheid van gewone mensen almaar veronachtzaamt, die verspeelt uiteindelijk zijn bestuurlijke legitimiteit. Dat is wat hier is gebeurd.
Maar daaronder ligt een grondoorzaak: De Europese Unie is geen land dat zijn burgers, zijn ingezetenen, een gemeenschap biedt waarmee zij zich van nature kunnen vereenzelvigen. Het is slechts een gemeenschappelijke markt. Het is geen natie die bij zijn inwoners patriotttische gevoelens oproept. Daar zijn de eurocraten altijd aan voorbij gegaan.
Er bestaat overigens ook geen ‘europopulisme’ of pan-europese volksbeweging. De populisten die in aanloop naar de verkiezingen voor het Europarlement samenwerken doen dat uit opportunisme niet vanuit een diepe gedeelde overtuiging. Hun onderlinge verdeeldheid zal vroeger of later aan de oppervlakte komen omdat hun respectieve thuisbases etnisch zijn, door taal en cultuur bepaald.
Maar eerst zullen de zittende bestuurders in de Europese instellingen waarschijnlijk een ongenadige ‘draai om de oren’, krijgen van de kiezer. Als ze daar van bekomen zijn, moeten ze zich eens gaan bekommeren om de burgers die van hen weggelopen zijn.
https://www.politico.eu/article/brussels-braces-for-far-right-wave-as-eu-election-looms/