Interessant stuk van Niall Fergusom op Bloomberg over de geopolitieke
situatie waarin Europa zich bevindt en hij is niet optimistisch.
Zijn democratieën opgewassen tegen autocratieën? Dat is in feite de centrale
vraag die hij stelt in dit stuk waarvan we hier een bewerking geven
Ferguson noemt drie zwakke punten van democratie: Gebrek aan een lange
termijnvisie (altijd werpen de volgende verkiezingen hun schaduw vooruit).
Gebrek aan motivatie bij de moderne welvaartsmens om te sterven in een of
andere verre oorlog. (Maar dat is de keerzijde van onze individualistische
neiging tot zelfverwerkelijking en die neiging drijft ons creatieve
innovatievermogen).
Maar ‘Het eerste was het economische tekort – het fiscaal onhoudbare pad
van de federale overheid, waardoor langdurige militaire en administratieve verplichtingen
in het buitenland moeilijk op te brengen zouden zijn. Meer in het algemeen
waren de Verenigde Staten een netto-importeur van kapitaal en dus een enorme
wereldwijde schuldenaar, in schril contrast met het Victoriaanse
Groot-Brittannië, dat een enorme voorraad overzeese investeringen verzamelde.
Als je de wereld wilt besturen, helpt het om er veel van te bezitten – in
plaats van er schulden aan te hebben.’
Klopt, maar het de facto in bezit hebben van koloniën heeft het Europese
kolonialisme niet gered van opstanden van de gekoloniseerde bevolking.
Uiteindelijk moesten die bezittingen, wingewesten, worden opgegeven toen de
kosten militair niet meer waren te dragen.
Je moet als koloniserende beschaving bereid zijn er mensenlevens in te
investeren van mensen die daar (een groot deel van hun) leven slijten.
Ferguson: ‘In tegenstelling tot de 19e-eeuwse Britten hebben de meeste
Amerikanen geen groot enthousiasme om grote delen van hun leven door te brengen
in verre, hete, arme en gevaarlijke landen. Denk maar aan de korte uitzendingen
van de meeste militairen die naar Afghanistan en Irak moesten, om nog maar te
zwijgen van de manier waarop veel Amerikaanse bases van de lokale bevolking
waren afgesneden. Ook gebunkerd in bomvrije ambassades, met een gebrekkige
kennis van de lokale taal en gehecht aan het comfort van de eerste wereld, zijn
er de afgelopen 20 jaar maar weinig Amerikaanse ambtenaren in de buitenlandse
dienst “inheems” geworden. Ze kregen de kans niet.’
‘Ten slotte, en dat is het belangrijkste, was er het aandacht te kort – de
neiging van het Amerikaanse electoraat (en dus van zijn verkozen
vertegenwoordigers) om hun interesse te verliezen in elke buitenlandse
onderneming die meer dan een paar jaar in beslag neemt.’ ()
Alles wat er sinds 2003 is gebeurd, heeft bevestigd dat de drie tekorten een
krachtige beperking blijven voor de uitoefening van Amerikaanse macht in het
buitenland.’
() ‘De oorlog in Oekraïne is al lang geen voorpaginanieuws meer in de VS.
Maanden voor 7 oktober, toen Hamas en de Palestijnse Islamitische Jihad hun
bloedige aanval op Israël lanceerden, was Oekraïne ondergeschoven op de
prioriteitenlijst van de media, ver onder het privéleven van Taylor Swift of de
gevechten in de bestuurskamer van Open AI. Maar 7 oktober veroorzaakte een
bijna totale verduistering. Voorheen was de oorlog in Oekraïne goed voor
ongeveer 8% van CNN’s televisieverslaggeving. Na 7 oktober daalde dat aandeel
tot onder de 1%. Een Oekraïense vriend vertelde me dat het snelle vertrek van
het bureau van CNN Kiev naar Israël de verschuiving van de Amerikaanse aandacht
pijnlijk symboliseerde.’()
‘Westerse sancties hebben de Russische economie op kosten gejaagd. Toch
hebben ze niet kunnen voorkomen dat de oorlogsmachine van Rusland steeds
krachtiger werd. Dankzij een gezamenlijke inspanning om de wapenproductie te
verhogen – waarbij fabrieken in ploegen werken en de arbeidsmarkt op volle
toeren draait – heeft Rusland nu een voordeel van vijf tegen één op het gebied
van artillerie. Toegegeven, het aandringen van Russische commandanten op
frontale aanvallen (zoals onlangs bij Avdiyivka) vermindert de impact van deze
verhouding, maar het is nog steeds een slecht voorteken voor Oekraïne.
Zelfs als de Amerikaanse hulp in het ongewisse blijft, blijft een Russische
doorbraak langs de frontlinie in de komende maanden onwaarschijnlijk.
Desondanks zal Rusland de Oekraïense gevechtscapaciteit kunnen verkleinen.
Tegen de tweede helft van 2024 kan de situatie gevaarlijk precair zijn.’ ()
Hoewel de Europese steun ongeveer twee keer zo groot is als die van de V.S,
schuilt er volgens Ferguson een addertje onder het gras. Dat is dat bijna de
helft van de Europese toezeggingen aan Oekraïne voor de lange termijn zijn,
niet voor de korte termijn.’
De Duitse bondskanselier Olaf Scholz en de Franse president Emmanuel Macron
werken aan plannen voor een Oekraïne-fonds buiten de EU-structuren om het veto
van Hongarije te omzeilen tijdens de buitengewone vergadering van EU-leiders
die in januari wordt gehouden. Maar ook de Europese kiezers vertonen tekenen
van “Oekraïne-moeheid”. Scholz noch Macron lijken thuis sterk genoeg
om deze tendens te stoppen.’ ()
‘Je begint te begrijpen waarom meer mensen serieus nadenken over het idee om
beslag te leggen op de bevroren tegoeden van de Russische centrale bank ten
gunste van Oekraïne, een idee dat afgelopen zomer werd voorgesteld door mijn
Hoover Institution-collega Philip Zelikow, samen met Larry Summers en Bob
Zoellick. Zoals de zaken er nu voor staan, wacht de regering Biden nog even, om
ervoor te zorgen dat de in beslag genomen Russische tegoeden niet in de plaats
komen van extra financiering door het Congres. Polen en andere oostelijke
EU-leden vinden het een geweldig idee.’
Ik denk dat zo’n manoeuvre geopolitiek heel effectief kan zijn omdat het autocratische
staten die beleggen in westers schuldpapier ervan doordringt dat zij door een
oorlog te beginnen hun reserves in dat schuldpapier kunnen verspelen. Misschien
dat ons schuldpapier daardoor wel minder waard wordt, maar de kosten van het
financieren van een oorlog tegen een autocraat zoals Poetin zijn ook niet
gering. Ergo: Als de zekerheid van het aanhouden van reserves in een stabiele
reservemunt altijd voorwaardelijk is in de zin dat die zekerheid vervalt bij
schending van internationaal erkende grenzen, dan kan die voorwaarde de
internationale rechtsorde en daarmee economische stabiliteit ook versterken.
Wie eenzijdig een oorlog begint riskeert dat zijn internationale tegoeden komen
te vervallen. China is de grootste bezitter van Amerikaanse staatsschuld: zo’n
850 miljard.
Ferguson: ‘Maar Duitsland en Frankrijk blijven op hun hoede met het argument
dat een dergelijke stap de euro als reservemunt zou ondermijnen. Echter belang
dat het Westen hecht aan de “op regels gebaseerde internationale orde”
werd genegeerd tijdens de wereldoorlogen, toen zelfs het confisqueren van
privévermogen van burgers van vijandelijke landen normaal werd.’
Volgens Ferguson zal het duidelijk worden dat de pax americana begin 2020 te
maken kreeg met een goed gecoördineerde uitdaging van China, Rusland, Iran en
Noord-Korea. De eerste stap was de invasie van Oekraïne. De tweede was de
oorlog van Iran tegen Israël in Gaza. De derde zal waarschijnlijk een Chinese
uitdaging zijn voor het Amerikaanse overwicht in de Indo-Pacific, misschien –
als Xi Jinping doortastend is – een blokkade van Taiwan.’
De Verenigde Staten en hun bondgenoten hebben te weinig gedaan om dit te
voorkomen maar het Westen reageerde tenminste overtuigend. Nu is het zaak deze
vastbeslotenheid niet te laten varen
Mocht de positie van Oekraïne in de loop van 2024 onverhoopt zo kwetsbaar
worden dat het zijn troepen zich moeten terugtrekken uit een betwist gebied,
zullen er denk Ferguson drie onmiddellijke gevolgen zijn.
Ten eerste zullen er meer vluchtelingen uit Oekraïne naar Europa stromen. Op
dit moment zijn er 4,5 miljoen Oekraïense vluchtelingen, de meesten in
EU-landen en het Verenigd Koninkrijk. ‘Als er nog eens 4,5 miljoen Oekraïners
op de vlucht slaan terwijl Rusland oprukt, zou dat nog eens 58 miljard euro
kosten.’ Ten tweede zullen particuliere investeerders nog minder geneigd zijn
om hun geld op Oekraïne te zetten. De obligaties van het land zijn al
aanzienlijk gedaald sinds de mislukking van het tegenoffensief in de zomer.’
Ten slotte de dreiging van een aangemoedigd Rusland zal de Defensie-uitgaven
omhoog dringen. Tussen 1949 en 1989 – tijdens de eerste Koude Oorlog – gaven de
Europese NAVO-leden tot 5,8% van het bbp uit aan defensie. zou het een
kolossale inspanning vergen om hun defensiebudgetten terug te brengen naar dat
niveau.
Er lijkt een einde te komen aan de pax americana. Het lot van Oekraïne – en
ook van Israël en Taiwan – staat op het spel. Op dit moment zegt 57% van de
Republikeinse kiezers, en 51% van de Onafhankelijke kiezers, dat “de belangen
van de VS beter gediend zijn als we onze middelen gebruiken om het leven van
gewone Amerikanen thuis te verbeteren”. Slechts een derde vindt dat
“de belangen van de VS het best gediend zijn door vrijheid en democratie
in de wereld te steunen wanneer deze worden bedreigd”.
Er rest nog driekwart jaar om van deze minderheid een meerderheid te maken. The
Soul of Europe wenst iedereen sterkte met dit Nieuwe Jaar.
Hieronder de bron:
https://www.bloomberg.com/opinion/articles/2023-12-31/on-ukraine-us-and-europe-risk-flunking-geopolitics-101?utm_source=website&utm_medium=share&utm_campaign=copy