Beeld via https://www.flickr.com/photos/arselectronicacenter/albums/72177720319685053
De Unie heeft een meeslepend volksverhaal nodig
De beste manier om iets te doen tegen het oprukkende populisme in Europese Unie is het populariseren van Europa. De EU gaat gebukt onder impopulariteit omdat het haar ontbreekt aan een inspirerend verhaal waarin iedereen zich kan herkennen. Maar hoe maak je zo’n verhaal?
Toen de journalist Frans Nypels mij in 1980 aannam als leerling-journalist bij Haarlems Dagblad, de regionale krant in de streek waar ik vandaan kom, hield hij me een beginsel voor dat bij de uitoefening van het vak van verslaggever voor mij altijd leidend is gebleven: ‘We schrijven hier voor Mien met de bloemetjesjurk.’ Zij was ons archetype van de krantenlezer. Iemand met niet meer opleiding dan lagere school. Huisvrouw. Volksvrouw. Qua kennisniveau, in algemene ontwikkeling, een twaalfjarige, zo had onderzoek uitgewezen.
Maar Mien was niet dom. Ze had gewoon niet doorgeleerd. Daarvoor had zij de kans niet gehad. Wij moesten haar helpen. Te beginnen door haar serieus te nemen.
In haar naam bestormde ik de bestuurlijke instellingen; de gemeenteraad, het provinciebestuur en het parlement, de rechtbank, om vanaf de perstribune de macht te controleren namens burgers zoals Mien. Wij riepen namens onze lezers het wettelijke gezag ter verantwoording. Het was onze journalistieke plicht om mensen te verheffen uit onwetendheid, om hen mondig te maken. En mondigheid begint met informeren maar dan wel op zo’n manier dat de mensen het kunnen begrijpen.
Sociale kloven ontstaan door verschillen in opleiding en kennis maar vooral door je geboorteplek en je opvoeding en de daar uit voortkomende netwerken van sociale contacten. Maar aan die achterstand in opleiding en kennis, daar valt iets aan te doen. En dat begint met het informeren van gewone doorsneemensen.
(meer…)